Dünya Gençler Satranç Şampiyonu ve Türkiye’nin ilk Bayan Büyük Ustası Betül Cemre Yıldız, Balçova’da kendisine ait olan satranç merkezinde yeni Büyük Usta adayları yetiştiriyor.
Satranç kişiyi çok yönlü olarak geliştiriyor.
Satranç sporu insana ne kazandırır?
Önce çocuk açısından bakarsak, ben üçüncü sınıfta başladım satranca. Birçok kazanımlarım oldu. Birincisi, satranççılar asosyaldir diye bir yargı var toplumda, bunun tam tersidir bence, satranç müthiş bir sosyal çevre kazandırıyor çocuğa… Mesela benim yıllardır tanıdığım her ülkeden arkadaşım var. Türkiye’de neredeyse her şehirden arkadaşım var. Onun dışında, değişik ülkelere ve şehirlere gittiğimiz için satranç kişiye genel kültür ve sosyal çevre açısından çok ciddi bir gelişim sağlıyor. Ayrıca, dersleri açısından çocukların konsantrasyonunu çok geliştiriyor, sınavlarda bunun yararını çok görüyoruz. Satranç kursuna yeni başladığında yerinde duramayan, hiperaktif olan çocuklar bile satrancı biraz öğrendikten sonra oturup saatlerce satranç oynayabiliyorlar. Disiplini çok geliştiriyor, sabırlı olmayı öğretiyor insana. Analitik düşünmeyi öğretiyor. Bir de mesela ben kendi açımdan baktığımda; küçük millî sporcu olunca, yurt dışına gidiyordum, öz güvenim gelişti, İngilizcemi geliştirdim.
Satranç sporu ile uğraşanlar sizce hangi mesleklerde başarılı olabilirler?
Özellikle sayısal derslerde başarı sağladığı için temeli sayısal olan meslekler diyebiliriz.
Satranca yatkın olan kişi ya da çocukların belirgin bir özelliği var mıdır?
Özelliklerine gelince; satrancı herkes öğrenebilir ama başarılı olması için çocuğun hırslı bir yapısı olması gerekir, sabırlı olması gerekir, yenilgiyi kabullenmeyi bilmesi gerekir. Ben öğrencilerime şöyle diyorum; ”iki yüz defa yenilmedikten sonra satrancı öğrenemezsiniz.”
Oyuncusu olduğunuz bir takımınız var mı?
Bizde yılda bir defa ligler oluyor, onda yarışıyoruz. Antalya Çallı Spor ’da oynuyorum.
Satranca başladıktan sonra sizde ne gibi olumlu gelişmeler oldu?
Satrançta kaybetmeyi ve kazanmayı öğrenince, hayatta da kaybedebileceğimi öğrendim. Olgunlaştırıyor bir anlamda. Öz güvenim gelişti, bir konuda başarılı olduğumu biliyorum. Bir topluma girdiğim zaman kendimi çok iyi ifade edebiliyorum.
Hedefim “Büyük Usta” olmak
Satranç ile ilgili bundan sonraki hedefiniz nedir?
Benim satranca başladığımda en büyük hedefim ” Bayan Büyük Usta” unvanını almaktı. İkinci hedefim de kendime ait bir satranç merkezi açmaktı. İkisini de gerçekleştirdim aslında. Unvanları da şöyle açıklayabilirim; üç tane unvan var, “Fide Ustası” “ Uluslararası Usta” ve bayanlarda en büyük unvan olan “Bayan Büyük Usta.” Ben bayanlarda en yüksek unvanı aldım. Bundan sonra genel kategoride “Uluslararası Usta”nın ilk adımını attım. İlk hedefim tabii ki “Büyük Usta” olmak.
Erkeklerde bayanlara yenilme korkusu var
Satrançta kadın erkek başarısı konusunda bilimsel bir tespit var mı?
Erkekler satranca çok daha yatkın oluyor kızlara göre, onun da sebebi şu; satranç bir savaş oyunu, kızlar da yapısal olarak daha narin olduklarından erkekler daha ilgili diyebiliriz. Mesela bizim kursumuzda kırk tane erkek öğrencimiz varsa, on tane kız öğrencimiz var.
Kadın erkek kategorisi niye farklı diye soruluyor her zaman. Bunu da açıklamakta zorlanıyorum. Ama ben erkekleri yenmekten büyük zevk alıyorum. Erkeklerle oynamak daha kolay geliyor. Sanıyorum ben bir sıfır önde başlıyorum, onlar yenilme korkusuyla başladıkları için.
Satranca ideal bir başlama yaşı var mı?
Var evet, Rusya’da 4-5 yaşında başlıyor çocuklar. Bizde çocuğunu satranç kursuna göndermek isteyen aileler, çocuk anaokuluna başlayınca 5-6 yaşında başlatıyorlar. Bizim kurs merkezimize gelen 5-6 yaşındaki çocuklara “masallarla satranç” diye bir kitap var, onunla masal anlatır gibi başlıyoruz öğretmeye. Oyun oynar gibi öğrenmek çocuğunda ilgisini çekiyor.
Ülkemizde satranç hızla gelişiyor
Satranç konusunda ülkeler arasında Türkiye’nin sıralamadaki yeri nedir? Ülkemizde daha çok gelişip, yaygınlaşması için neler yapılmalı?
Önce Türkiye’nin satrançtaki yerini söyleyeyim; ben 1999 yılında dünya şampiyonasına gittiğimde, çok altlardaydık, son masalarda oynardık. 2000’li yıllarda gelişmeye başladı ülkemizde. 2005 yılında İş Bankası sponsor oldu federasyona, 2006’da ilk madalyayı aldık. Şu anda en hızlı ivmeye sahip olan ülke biziz. En üst düzeyde Çin, Rusya, Hindistan, Eski Sovyetler var. Türkiye de sonlardayken sıralamada, başlara çıktı artık. Şimdi bir turnuvadan madalya almadan dönersek üzülüyoruz.
Büyük başarılar elde ederek ülkemizin gurur kaynağı oldunuz, bu başarıyla elde ettiğiniz kazançtan memnun musunuz? Bu başarı sayesinde ne gibi kazançlar elde ettiniz?
Biz kazanıyoruz, millî sporcular kazanıyor yani, profesyonel anlamda yaptığımız için. Öğrenci olanların da federasyondan bursları var. Satrançtaki kendi başarılarına göre burs alıyorlar. Turnuvalarda başarılı olunca ödüller alıyoruz. Belli unvanlarımız var, o unvanları alınca ödüller alıyoruz. Hatta ben ilk “Bayan Büyük Usta” oldum Türkiye’de 20 bin TL ödül kazandım.
Rüyanızda satranç oynadığınız oluyor mu?
Hem de nasıl… Sormayın… En son aldığım turnuva öncesinde beş defa falan rüyamda ödülü aldığımı gördüm. Stresten oluyor tabii bu da.
Bir sponsorum olsa, daha büyük başarılar elde edebilirim
Sizi destekleyen bir sponsor var mı? Türkiye’de neden sponsorluk konusunda sıkıntı var?
Ben 18 yaşından önce para kazanmıyordum. O zamanlar sponsora çok ihtiyaç duyuyordum. Yurt dışında bir turnuvaya gitmem oldukça masraflı oluyordu. Ama şimdi de her ay bir turnuvaya gidecek olsam bunu karşılayamam. Sponsor konusunda pek bir beklentim yok, ama olsa iyi olur tabii.
Peki, bir sponsor sizin başarınıza katkı sağlar mı?
Tabii ki katkı sağlar şöyle, benim ortalama olarak ayda iki defa turnuvaya gitmem gerekiyor. Ama çok masraflı olduğu için gidemiyorum.
Burslu okudunuz, bu nasıl oldu?
Ben 4. sınıfta burslu olarak Çamlaraltı Koleji’ne başladım. O okula başladığımda İzmir şampiyonuydum. Daha sonra Türkiye şampiyonu oldum ve diğer derecelerim geldi. Sekiz yıl özel bir okulda tam burslu olarak okutulmak bana ciddi katkı sağladı.
Siz aynı zamanda bir avukatsınız, bundan sonra hayatınızda satrancın yeri değişecek mi?
Satrancın yeri değişmeyecek. Avukatlık konusunda da belki sporla ilgili avukatlık yaparım diye düşünüyorum.
Satranç Merkezinizde aldıkları eğitimle dereceye giren öğrencileriniz var mı?
Evet, var merkezimize gelen öğrencilerimizden Defne Sade; “8 Yaş Türkiye Bayanlar Şampiyonu” “9 Yaş Bayanlar Türkiye Şampiyonu” “8 Yaş Bayanlar Avrupa 5.’liği” “Dünya Okullararası 9 Yaş Bayanlar 6.’lığı”
Mehmet Evinç: “Türkiye 8 Yaş ve 9 Yaş Altı Milli Takım Havuzunda”
Can Haktan Unat: “7. Sardes Satranç Turnuvası 8 Yaş Altı Şampiyonu”
Ozan Cingöz: “Yaş Grupları Milli Takım Havuzunda”
Arda Coşkun: “11 Yaş Altı Türkiye Şampiyonası Milli Takım Havuzunda”
Göksu Eldemir: “ 12 Yaş Altı Türkiye Şampiyonası Milli Takım Havuzunda”
Betül Cemre Yıldız bcyildiz89 (at) hotmail.com*** Mithatpaşa Cd. No:7/A Balçova İzmir Tel: 0 232 278 93 13
Genel Yayın Yönetmeni/İmtiyaz Sahibi
