Herkesin belki de bilinçaltına bağlı olarak bahçe sahibi olmadan önceki hayali dalından kopardığı o taze güzel meyveyi yiyebilmektir. Çocukken bazılarımızın komşusunun bahçesinden çaldığı ve kutsal dinlere göre Âdem’in, güzelliğine dayanamayıp cennetten kovulma sebebi olan bu eylemi bahçenizde tadını çıkartarak yapmak ve kendi bahçenizde cenneti yaşamak istiyorsanız, işte benim size meyve ağacı seçiminiz ve yetiştirmeniz konusundaki tavsiyelerim…
Meyve Ağaçlarının Genel Özellikleri
Meyve ağacı seçimiyle ilgili ilk önce meyvelik olarak düşündüğünüz alanı metrajlayın ve en sevdiğiniz meyvelerin bir listesini yapın. Bu noktada eğer bahçeniz yazlık olarak kullandığınız bir eve aitse sonbahardan ziyade yazın meyve veren türleri listenizin başlarına çekin. Bir diğer önemli konu da kolay toplama ve bol meyve için bodur meyve ağaçlarını seçmektir. Kısaca tür seçimi yaparken dikkat edilmesi gerekenler hususları sıralarsak;
– Bulunduğunuz yörenin iklim şartlarına uyum gösterip göstermediğine,
– İlkbahardaki geç donların çiçeklenme zamanına rastlamamasına,
– Kış aylarındaki en düşük sıcaklığın ağaca zarar vermemesine,
– Yıllık yağış ortalamasının ağacın su ihtiyacına uygun olmasına,
– Havadaki nemin, tozlanmayı engelleyecek oranda az olmamasına ve meyvelerde pas ve mantar hastalığı meydana getirecek oranda fazla olmamasına,
– Ağaçların yeterince güneş ışığından faydalanmasına,
– Hâkim rüzgârın nasıl ve ne şiddette olduğuna,
– Yaz aylarındaki en yüksek sıcaklığın ağacın gelişimine ve meyvelere zarar vermemesine,
– Yıllık sıcaklık ortalamasına ve serinleme ihtiyacına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Tüm bunlara dikkat edilerek yapılan bir meyve seçimi yaşı dolana kadar bakımı iyi yapıldıkça sizin için oldukça verimli ve doğru bir tercih olacaktır. Bu seçimlerden sonra ağacın gövde çapı yani kuturu iyi olmalı, dallanması bol olmalı ve taze sürgünleri sağlıklı gözükmelidir. Yaprakların rengine dikkat ederek ağacın hastalıklı olup olmamasına da önem vermelisiniz.
Meyve Ağaçlarının İhtiyaçları ve Bakımı
Meyve ağaçlarını dikerken hem yetiştikleri orjin ve yerleri göz önünde bulundurmalı hem de bahçedeki dikim alanının yönlerine dikkat etmelisiniz. Eğer bahçeniz güneye veya güneydoğuya eğimli ise daha çok ısı alır ve erken çiçek açıp erken meyve verebilir. Buda genelde ticari olarak üretim yapmayı düşünüyorsanız iyi kazanç demektir. Fakat geç gelen donların çiçeklenme zamanına denk gelme olasılığının yüksek olduğunu ve böyle bir risk taşıdığını da unutmayın. Böyle zamanlarda gelen soğuk hava yukarıdan aşağıya doğru yayılacağından, etraftaki diğer arazilere nispeten yüksek ve hafif eğimli arazilerde hava drenajı çok daha iyi olur ve meyve ağaçlarınız için don tehlikesi de bir o kadar az olur. Eğer araziniz fazla eğimli ise erozyona, dolayısıyla yüzeydeki verimli toprağın kaybına neden olabileceği için meyve ağaçlarını verimli toprakta tutabilmek adına araziye teraslama dediğimiz düzeltme çalışmasını yaptıktan sonra dikim yapmanız meyve ağaçlarının geleceği için sağlıklı olacaktır.
Meyve bahçesi kurarken toprak yönünden üzerinde durulması gerekenler:
– Toprak tipi: Meyvecilik için en uygun toprak tipi tınlı topraklar veya humuslu topraklardır. Kireçli topraklarda da bazı çeşit meyveler yetiştirilebilir. Killi topraklar iyi drene edilirlerse kullanılabilir. Çakıllı ve kumlu topraklar ancak iyi sulamayla kullanılabilir.
-Toprak derinliği: Toprak derinliği en az iki metre olmalıdır.
-Taban suyu yüksekliği: Taban suyu kökleri yayılma eğilimi gösteren meyve ağaçlarında en az bir metre, kökleri derine giden meyve ağaçlarında en az iki metre olmalıdır.
-Tuzluluk: Tuzluluk meyve bahçesi için istenmez.
-Toprak reaksiyonu: Toprak reaksiyonu ( Ph ) 6 – 8 arasında olması meyvecilik için iyidir.
Meyve ağaçlarının bol çiçek açtığı halde meyve vermemesinin sebebi tozlayıcıya ihtiyaç duymasıdır. Seçilen tür kendine verimli mi yoksa kısır mı araştırılmalı. Gerekliyse uygun tozlayıcı veya tozlayıcılar temin edilmeli ve yeterli oranda bahçeye dağıtılarak dikilmelidir. Tozlayıcı çeşit döllenecek çeşitle aynı zamanda çiçek açmalıdır, aynı yaşta çiçek açmaya başlamalıdır ve meyvelerinin ticari değeri olmalıdır.
Sağlıklı ve virüssüz fidan alınmalıdır. Özellikle Kök Uru, Nematod ve San Jose çok dikkat edilmesi gereken hastalık türleridir. Bunun için Tarım Müdürlüklerinin kontrol edip mühürlediği fidanlar alınmalıdır. Fidan seçerken genç olan fidan tercih edilmelidir. Çünkü esas yerinden söküp yeni yerine taşımak fidan için şok sayılır bu şoku en çabuk genç fidanlar atar. Yaşlı fidanların daha erken meyveye yatacağı zannedilir; hâlbuki genç fidanlar çabucak kendisini toparlayıp yaşlı fidanlarla beraber meyveye yatar. Ayrıca genç fidanlar ambalajlama nakliye ve fiyat yönünden de avantajlıdır. Alacağınız fidanın yerinden yeni sökülmüş veya önceden sökülmüş ise iyi havuzlanmış olmasına dikkat ediniz. Bahçenize getirdiğiniz fidanların dikimi uzun sürecekse fidanların köklerini dışarıda kalmayacak şekilde toprağa gömünüz ve sulayınız. Aldığınız fidanı naklederken köklerini iyi muhafaza ediniz. Köklerini sarınız veya kapalı bir araçla naklediniz ki kökleri uzun süre rüzgârla temas edip kurumasın.
