İzmir Ticaret Borsası’nda ilk ürün töreni yapıldı.
İTB 2017-2018 sezonu çekirdeksiz üzüm ve kuru incirde ilk ürün töreni düzenlendi. Törene; İzmir Valisi Erol Ayyıldız, AK Parti İzmir Milletvekili Necip Kalkan, CHP İzmir Milletvekili Musa Çam, İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli ve İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İESOB) Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Mutlu, İzmir İl Emniyet Müdürü Hüseyin Aşkın ve üreticiler katıldı. Bu sene iyi bir yıl olmasını beklediklerini, dünya kuru üzüm üretiminin yaklaşık dörtte birini Türkiye’nin karşıladığını belirten Kestelli, “2016-2017 sezonu için borsamızın rekolte tahmini 313 bin tondu. Temmuz sonu itibariyle müstahsil tescili 334 bin ton oldu. Yüzde 81’i Avrupa Birliği ülkelerine olmak üzere 400 milyon dolar değerinde 257 bin ton kuru üzüm ihracatı yaptık. Kuru üzümde küresel piyasalardaki gücümüz yüksek. Ancak İran, Çin, Hindistan ve Özbekistan gibi ülkelerde kuru üzüm üretiminin her geçen yıl arttığını ve bu ülkelerin bizim ihraç pazarlarımız üzerinde önemli bir baskı oluşturduğunu görüyoruz. Bu nedenle sürdürülebilir ihracat artışı için kalite ve verimliliğe odaklanmamız şart” diye konuştu.
Işınsu Kestelli ilk ürün töreni konuşmasında şunları dile getirdi;
Sayın Bakanım, Sayın Valim, Sayın Milletvekillerim, Sayın Büyükşehir Belediye Başkanım,
Sayın Cumhuriyet Başsavcım, Sayın Rektörlerim, Sayın TMO Genel Müdürüm, Sayın Emniyet Müdürüm,
Sayın AK Parti İl Başkanım, Değerli il müdürlerim, Oda, Borsa ve Birliklerimizin kıymetli başkanları,
Borsamızın çok değerli üyeleri,
Saygıdeğer basın mensupları, Sizleri şahsım ve Borsamız Yönetim Kurulu adına saygıyla selamlıyorum. Geleneksel ilk ürün ve 2018/19 sezon açılış törenimize hoş geldiniz. Yeni sezonun üreticimize, tüccarımıza, ihracatçımıza hayırlı, uğurlu ve bereketli olmasını diliyorum. Sözlerime başlamadan önce, Cuma günü, kayınpederi Sedat Özyavuzgil’i kaybeden Bakanımız Sayın Bekir Pakdemirli’ye ve ailesine baş sağlığı, merhuma Allah’tan rahmet diliyorum. Yine geçtiğimiz hafta amcasının oğlu Ömer Ayyıldız’ı toprağa veren Sayın Valimize de baş sağlığı diliyor, merhumun geride bıraktığı kederli ailesine sabır dileklerimi iletiyorum.
Sayın Bakanım,
Türkiye geçmişiyle, yüzölçümüyle, etkin olduğu coğrafyayla, ekonomisiyle büyük ve güçlü bir ülke… Göreve geldiğiniz ilk günden bu yana bu büyüklüğe yaraşır bir çaba ve çalışma içinde olduğunuzu yakinen takip ediyor, Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde kentimizi temsil etmeniz sebebiyle İzmirliler olarak bundan büyük gurur duyuyoruz.
Sayın Bakanım,
İzmir’den başladığınız yurt gezilerinizde Ege’de Manisa ve Aydın’a; Doğu’da Ağrı’dan kuzeyde Artvin’e kadar her yerde üreticilerimizle, tüccarımızla berabersiniz. Onları yerinde dinliyor, hızlı çözüm üretmek için gayret sarf ediyorsunuz. Hatta Manisa ziyaretinizdeki, “en iyi danışmanlık firması köylüye, çiftçiye sormaktır, onlara soracağız” sözünüzle de ifade ettiğiniz gibi merkezden değil yerelden çözüme giderek bürokrasiyi en aza indirgiyorsunuz. Bu içten ve samimi yaklaşımınız için size şükranlarımı sunuyor, şahsınızı Borsamızda ağırlamaktan onur duyuyorum. Hoş geldiniz, safa geldiniz; geleneksel ilk ürün törenimize şeref verdiniz.
Sayın Bakanım, Değerli dostlar,
Kuru üzüm ve kuru incir, ülkemize en önemli katma değeri sağlayan ürünlerimizin başında yer alıyor. On binlerce üretici aile, geçimini bu ürünlerden sağlıyor. Yüzlerce işletme ve ihracatçımız bu ürünleri yurt içi ve yurt dışına pazarlıyor, önemli sayıda istihdam ve gelir sağlıyor. 2017 yılında ülkemiz genelinde 417 bin hektar bağ sahasında yaklaşık 4,2 milyon ton yaş üzüm üretimi gerçekleştirildi. Ülkemizde üretilen üzümlerin yaklaşık yüzde 40’ını kuru üzüm olarak değerlendiriyoruz. Dünyada kuru üzüm üretiminde ülkemiz lider konumda. Geçtiğimiz sezon dünya üzerindeki üretimin yaklaşık yüzde 30’unu Türkiye olarak bizler gerçekleştirdik. Yapılan çalışmalar sayesinde, 2017/18 sezonu için hesaplanan 310 bin ton rekolte, tahmini de aşarak 355 bin ton civarına ulaştı. Ancak bu yıl için, iklim koşullarının da etkisiyle bir miktar düşüş bekliyoruz.
Türkiye, kuru üzüm üreticisi ülkeler arasında iç tüketimi en az olan ülkelerden biri. Bu sebeple ve dış pazarlarda Türk üzümüne olan sürekli talep nedeniyle, ülkemizde üretilen kuru üzümün yaklaşık yüzde 85’i ihraç ediliyor. Sona eren 2017/18 sezonunda dünya üzerindeki 110 ülkeye, rekor miktarda, 280 bin ton kuru üzüm ihracatı yaptık. Bu ihracat karşılığında elde ettiğimiz döviz miktarı ise 453 milyon dolar. İhracatımızın yüzde 80’ini, başta İngiltere, Almanya, Hollanda ve İtalya olmak üzere, Avrupa ülkelerine gerçekleştiriyoruz. Öte yandan, küresel kuru üzüm piyasasında İran etkinliğini artırıyor; Hindistan, Çin ve Özbekistan gibi ülkelerde de üretim her geçen yıl artıyor. Ancak, bu nedenlerle rehavete kapılmamalı, sürdürülebilir ihracat ve pazar gelişimi için özellikle üretimde kalite ve verimliliğe odaklanmalıyız.
Sayın Bakanım, Kıymetli dostlar,
Bilindiği üzere tıpkı kuru üzüm gibi kuru incir de, dünya piyasalarında çok etkili olduğumuz bir ürünümüz. Üretim ve ihracatta dünya lideriyiz. Dünyada üretilen kuru incirin neredeyse yarısı ülkemiz tarafından üretiliyor. 78 bin ton olarak tahmin ettiğimiz 2017/18 sezonu rekoltesi, beklentilerimize oldukça yakın bir seviyede gerçekleşti.
İhracat miktarımız sona eren 2017/18 sezonunda 62 bin tona, ihracat gelirimiz ise 270 milyon dolara ulaştı. Başta Fransa, ABD ve Almanya olmak üzere 111 ülkeye kuru incir ihracatı yaptık. 7 bin ton civarında iç tüketimin gerçekleştiği geçen sezonda, yaklaşık 12 bin ton kuru incirin de 2018/19 sezonuna devrettiğini tahmin ediyoruz.
Sayın Bakanım,
Sektörün tüm paydaşları ile birlikte 60 yıldan fazladır gerçekleştirdiğimiz ve çok başarılı sonuçlara ulaştığımız rekolte tahmin çalışmasını 2018/19 sezonu için de tamamladık. Bu çalışmaya göre 2018/19 sezonu rekolte tahminimiz, tüm kalite grupları dahil olmak üzere 80 bin ton üretim olacağı yönünde. Ancak, özellikle iklim koşullarının olumsuz etkisi ile iş malı olarak tabir ettiğimiz kaliteli incir miktarında geçen yıla göre azalma olduğunu söyleyebiliriz.
Sayın Bakanım,
Son dönemlerde ülke olarak karşı karşıya kaldığımız ekonomik saldırıları, kur oyunlarıyla elimizi kolumuzu bağlama çabalarını gayet net olarak görüyor, birlik ve beraberlik içinde bu sıkıntılı günlerin üstesinden geleceğimiz konusunda en ufak bir endişe taşımıyoruz. Ayrıca bu saldırıları, bizlere bir kez daha üretimin, üretim ekonomisinin önemini hatırlatması açısından çok önemsiyoruz. Doğalgaz ve petrol kaynakları bulunmayan ülkemizin ekonomik açıdan bağımsızlığını sürdürebilmesi için en büyük zenginliği, insan gücü ve üretim potansiyelidir. Bizler daha çok çalışmalı, daha fazla ve yüksek kalitede üretim yapmalıyız. Tarımda da bunun yolu ‘Tarım 4.0’dan veya daha yaygın olarak kullandığımız adıyla ‘akıllı tarım’ uygulamalarından geçiyor.
Ayrıca geçmişten gelen bölünmüş toprak yapısından kaynaklanan sorunların aşılmasından, tarımda örgütlü üretimin sağlanmasına ve sulamanın yaygınlaştırılmasına kadar pek çok çözüm bekleyen konu var. Saydığım bu nedenlerle ihracatın ithalatı karşılama oranında artı veren birkaç sektör arasında yer alan tarımda halen arzu edilen seviyede değiliz. Önemli bir tarım ülkesi olmamıza rağmen, geçen yıl ihracatımız yüzde 4,1 artarken ithalatımız yüzde 14,8’lik bir artış gösterdi. Oysa tarım, 2023 hedeflerine yürürken üzerine titizlikle eğilmemiz gereken konuların başında geliyor.
Türk tarımının ekonomimizdeki yeri, hizmet ve sanayi sektörlerindeki hızlı gelişmelere bağlı olarak göreceli olarak düşüş gösterse de, ekonomi içinde halen yüzde 6,1’lik, istihdamda ise yüzde 19,4’lük paya sahip. Çiftçilerimiz, 81 milyonluk ülke nüfusunu, 5 milyonu aşkın mülteci ve sığınmacıyı, 40 milyon turisti beslerken, 6 milyona yakın insanımıza da iş ve aş sağlıyor. Ayrıca, 17 milyar dolarlık gıda ve tarım ihracatı yapılmasına da imkân tanıyor. Sizlerin ortaya koyacağı vizyon, Tarım ve Orman Bakanlığımızın yol göstericiliği, özel sektör yatırımları, üniversitelerimizin katkıları ve çiftçimizin emeği ile bu rakamları çok daha yukarılara çekebileceğimize yürekten inanıyoruz. Bu yolda üzerimize düşen her türlü sorumluluğu üstlenmeye hazır olduğumuzu bir kez daha belirtiyor, ilk ürün ve sezon açılış törenimize şeref verdiğiniz için Borsamız adına teşekkürlerimi sunuyorum.
