Cumhuriyetin 10. yılında inşa edilen Uzunkuyu İlkokulu binası restore edilmeyi bekliyor.Urla’nın 17 km batısındaki Uzunkuyu Köyü’nde bulunan Uzunkuyu Mektebi yıllardır viran hâlde bulunuyor.
Koruma Kurulu tarafından onaylanmış bir restorasyon projesi olmasına rağmen bürokratik engellerin bir türlü aşılamadığını belirten bölge halkı, yetkililerden acilen çözüm üretmelerini bekliyor. Bir erken Cumhuriyet dönemi mirası olan tarihi okula dikkat çekmek isteyen köylüler 11 Haziran Salı günü, yeni okulun bahçesinde bir şenlik düzenlediler. Oldukça coşkulu geçen şenliğe civar köylerden de çok sayıda ziyaretçi katıldı. Öğrencilerin dönem sonu gösterilerinin de sergilendiği şenlikte, Uzunkuyu Mektebi’nin hâlen hayatta olan ilk öğretmenleri ile ilk mezunları da buluştular. Şenlikte eski okul binası ile ilk öğrenci ve öğretmenlerine ait fotoğrafların sergilendiği bir de slayt gösterisi yapıldı.
Bölge halkı, Cumhuriyetin ilk yıllarına ait olan bu değerli mirasın korunması gerektiğini belirterek yetkililere şöyle seslendi:
“Bu okula çocuklarımızın acilen ihtiyacı var. Sadece Uzunkuyu’nun değil, civar köylerin öğrencileri de burada öğrenim görüyor. Yeni eğitim sistemi nedeniyle ilköğretim ve ortaöğretimin ayrılması yeni bir bina ihtiyacı doğuracak. Çünkü faaliyette olan mevcut okul binamızın kapasitesi bu duruma uygun değil. Yeni bir okul binası inşa edileceğine eski okul restore edilmeli. Sesimize kulak vererek restorasyon projesini bedelsiz üstlenen İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimari Restorasyon Bölümü’ne çok teşekkür ederiz. Restorasyon projesinin hazırlanarak Koruma Kurulu tarafından onaylanması, işin en önemli süreçlerinden birisiydi. Bu süreçte Muhtarımız Latif Erol ve diğer muhtarlık yetkilileri ile Okul Müdürlerimiz; Ahmet Yürümez, Erşan Eroğlu ve Ersin Tahtakın’ın da yoğun emeği geçmiştir. Onları da takdir ediyoruz. Şimdi sıra keşif işleminde. İl Özel İdaresi tarafından yapılması gereken keşif işlemi için yetkililerin bir an önce harekete geçmelerini bekliyoruz.”
“Tadilat işleminin aciliyeti sadece yeni bina ihtiyacından değildir. Eski okul binasının bazı bölümlerinde yıkılma tehlikesi vardır. Yapının, faaliyette olan yeni binamızla aynı bahçeyi paylaşması, öğrenciler için tehlike yaratmaktadır. Ayrıca binadaki deformasyon doğa koşulları nedeniyle giderek daha da artmaktadır.”
Uzunkuyu Mektebi’nin tarihçesi
Okula ait restorasyon projesinin hazırlanması konusunda aktif rol oynayan İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimari Restorasyon Bölümü’nden Araş. Gör. Dr. F. Nurşen Kul, Uzunkuyu Mektebi hakkında Ege Mimarlık Dergisi’nin Ocak 2012 sayısında yayınlanan makalesinde şunları söylüyor:
“Uzunkuyu Mektebi, İzmir Valisi Kazım Dirik tarafından 1930-1933 yılları arasında inşa ettirildi. Yapı, dönemin köy okulu inşaat politikaları çerçevesinde, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan bir tip-projeye göre Uzunkuyu köylüleri tarafından imece usülüyle yapıldı ve Cumhuriyet’in 10. yılı kutlamaları kapsamında hizmete girdi. Uzunkuyu Mektebi ile birlikte toplam 200 köy okulu binasının açılış töreni, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nden ulaşılan ve Kazım Dirik’in imzasını taşıyan 08.11.1933 tarihli bir belgeye göre ‘Onuncu Cumhuriyet Bayramı’nın 3 üncü günü en yüksek heyecan ve tezahüratla ve gelen köylü akınlarının huzuru ile…’ gerçekleştirilmiştir. Aynı belgede Kazım Dirik, ‘Cumhuriyeti perçinleyen ve dağların en uzak yerlerine kurulan bu maarif eserlerinin doğurduğu büyük hareketin muhitte büyük bir heyecan yarattığını ve bu eserlerin aynı zamanda Gazi inkılâbının ve rejimin en emniyetli ve sadık irfan ocakları olacağını…’ belirtmekte.”
“Uzunkuyu Mektebi, hizmete girdiği 1933 yılından 1976 yılına kadar ilkokul olarak kullanılmış, bu tarihten sonra da ortaokul olarak kullanılmaya devam etmiştir. 1992 yılında bugün kullanılan binaların hizmete girmesiyle yapı terk edilmiştir. Bu süreçten sonra terk edilmişlik, bakımsızlık ve iklimsel koşullara açık hâle gelmekten kaynaklanan malzeme sorunları oluşmaya başlamış ve bu bozulma süreci 2003 yılındaki Urla Depremi ile hızlanmıştır. Bunun üzerine 2004 yılında Urla İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, yapının strüktürel (yapısal) problemlerinden dolayı ‘…herhangi bir kazaya sebebiyet verilmemesi için acilen yıkılmasının uygun olduğu…’ gerekçesiyle 662 sayılı ilke kararı gereğince Koruma Kurulu’na başvurmuştur. Bu talep sonucunda, ‘…Vali Kazım Dirik döneminde inşa edilmiş ve bu dönemin mimari karakterini yansıtan eski okul binasının 2863 sayılı…Kanunun 6. maddesi kapsamında korunması gerekli kültür varlığı olarak tesciline…’ karar verilmiştir.”
Genel Yayın Yönetmeni/İmtiyaz Sahibi
