Obezite cerrahisi sonrası sarkma tedavisi nedir? Hangi durumlarda ve kimlere uygulanır?
Sarkma tedavisini konuşmadan önce obeziteden bahsedebilir misiniz?
Obezite insan sağlığına çok önemli etkileri olan yaygın bir problemdir. Beslenme alışkanlıklarındaki değişikliklere paralel olarak obezitede hızlı bir artış görülmektedir. ABD’de 1995 yılında yapılan bir alışmada hiçbir eyalette obezite sıklığı toplumun % 20’sini aşmazken, 2010 yılında yapılan bir çalışmaya göre tüm eyaletlerde obezite sıklığı % 20’yi aşmış olarak bulunmuştur. Ülkemizde de oranlar çok farklı değildir. Erkeklerde % 20’lerde iken, kadınlarda % 40’lara kadar çıkmaktadır.
Obeziteyi tanımlamada vücut kitle endeksi dediğimiz hesaplama yöntemi kullanılır. Çıkan değerlere göre hastalar fazla kilolu, obez, aşırı obez ve morbid obez sınıflarına ayrılır. Morbid obezite dediğimiz grupta en etkili tedavi, obezite cerrahisi denilen mide küçlültme ameliyatıdır.
Obeziteye eşlik eden ve ilgili çok sayıda hastalık vardır. Bunlar arasında diyabet, hipertansiyon, hiperlidemi dediğimiz kanda lipit miktarı artışı, uyku apnesi, reflu hastalığı ve osteoartrit sayılabilir. Obezite ameliyatları sonrasında bu hastalıkların çoğunda düzelmeler sağlanabilmektedir. Örnek verecek olursak hastanın kullandığı insülin dozları azalır veya insülin kullanmasına gerek kalmayabilir.
Obez hasta sayısındaki artış ile beraber mide küçültme ameliyatı olan hasta sayısındaki artışı da beraberinde getirmiştir. Türkiye’de yıllık obezite ameliyatı olan hasta sayısı 10 bin civarında ve tahminen 2 milyondan fazla kişi bu ameliyatı bekliyor.
Hastalar plastik cerrahiye ne zaman başvuruyor?
Obezite ameliyatı olan hastalarda yukarıda bahsedilen hastalıklarda düzelmeler kaydedilirken, hızlı kilo kaybına bağlı cilt ve yağ dokuda ciddi sarkmalar meydana gelir. Sarkmanın en çok görüldüğü bölgeler karın, meme, kalça, uyluk iç yüzleri, kol iç yüzlerinde ve sırttır. Derideki sarkmalar kötü görünümlerine ek olarak kıvrım bölgelerinde kaşıntıya mantar enfeksiyonlarına ve yaralara yol açabilmektedir. Yine hastalar kilo vermiş olsalar bile sarkmalara bağlı olarak hareket kabiliyetleri ve spor yapmaları zor olabilmektedir. Hastaların çoğu kilo verme sürecindeyken bu sarkmaları gizleme ve örtme yoluna gider. Ancak kio verme sürecinin tamamlanmasıyla beraber çöğu hasta sarkmalardan kurtularak çok daha düzgün vücut kontürlerine sahip olmak ister. Bu nedenle hastalar çoğunlukla kilo verme evresinin son yolculuğu olarak düşündükleri plastik cerrahiye başvurur.
Obezite cerrahisi sonrası kilo vermede sarkmaların önüne geçilebilir mi?
Obezite cerrahisine uygun hastalar genellikle aşırı kilolu hastalardır. Bu hastalarda obezite cerrahisi sonrasında kısa sürede aşırı kilo kaybı olmaktadır. Dolayısıyla sarkmanın tam olarak önüne geçebilmek mümkün değildir. Ancak düzenli spor yapma, bol sıvı alma ile gelişebilecek sarkmalar daha aza indirgenebilir.
Plastik cerrahi operasyonları obezite cerrahisi sonrasında ne zaman yapılmalıdır?
Obezite cerrahisi sonrası plastik cerrahi operasyonlarının zamanlaması önemli konudur. Hastalar genellikle obezite ameliyatından sonraki ilk yıl boyunca ciddi ve hızlı bir şekilde kilo verirler. Kilo verme süreci bazen bir buçuk yıla kadar uzayabilmektedir. Plastik cerrahi operasyonları için kilo vermenin tamamlanmış ve stabil olması gerekir. Bunu şu şekilde tarif edebiliriz: Son üç ay boyunca aylık en fazla iki buçuk kilo değişim olmalıdır. Hastalar bazen kilo verme süreci içinde bu operasyon için ısrarcı olabiliyorlar. Kilo verme sürecinde yapılan sarkma ameliyatları ilk etapta iyi görünse de sonrasında kötü sonuçlanabiliyor.
Obezite cerrahisi sonrası en sık yapılan ameliyatlar nelerdir?
Obezit cerrahisi sonrası kilo kaybı olan hastalarda gelişen deformiteler diğer çoğu hastadan tamamen farklıdır, çünkü vücudun tüm bölgesi kilo verme sonrası sarkmalardan etkilenmiştir. Bu hastalarda en sık yapılan ameliyatlar karın germe, meme küçültme veya dikleştirme, uyluk germe, kol germe, sırt bölgesindeki sarkmaların alınması ve kontür düzeltilmesi için yapılan liposuctiondır. Kişiden kişiye değişmekle beraber hastaların çoğunda yukarıda sayılan ameliyatların çoğuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle ameliyat sayısını kısaltmak amacıyla bazı ameliyatlar kombine olarak yapılabiliyor. Örneğin; karın germe ve kol germe veya meme ameliyatı ve kol germenin aynı seansta yapılması gibi. Dolayısıyla yapılacak olan ameliyatlar için hasta ile beraber bir plan oluşturularak yapılmalıdır.
Sarkma cerrahisinde yapılan operasyonlar ile normal karın germe veya meme ameliyatlarındauygulamalar arasında fark var mıdır?
Aşırı kilo veren hastaların sahip oldukları problemler plastik cerrahi rutinindeki ameliyatlardan biraz daha farklıdır. Bunlardan en önemlisi ameliyata bağlı izlerdir. Örneğin normal bir hastada yapılan karın germe ameliyatında iz sadece bikini çizgisi veya sezeryan izi dediğimiz bölgede kalırken, aşırı kilo vermiş hastalarda kalça ve bel bölgesindeki sarkmanın da düzeltilebilmesi için ameliyat ameliyat çepeçevre yapılmaktadır. Aslında bu noktada sarkmaları iz ile değiştirdiğimizi söyleyebiliriz. Dolayısıyla daha az iz demek daha az düzeltme yapmak anlamına geliyor. Ancak izlerin çoğu vücut kıvrım bölgelerine saklanabildiğinden hastalar tarafından genellikle problem yapılmaz.
Yine aşırı kilo veren hastalarda meme bozukluğunun tanımlanması önemlidir. Bazı hastalarda memenin sadece küçültülmesi gerekirken, bazı hastalarda dikleştirme yapılması gerekir. Yine bazı hastalarda yeterli meme dokusu bulunmadığından, memenin dikleştirilmesi yanında silikon protez kullanımı gerekir. Özetlersek, öncelikle hastada öncelikle var olan deformiteler tanımlanırak hastanın neye ihtiyacı olduğu saptanır. Daha sonra da hastanın önceliklerine bağlı olarak gerekli ameliyat planı belirlenir.
Ameliyatlar arasında süre ne kadar olmalıdır?
Genellikle önerdiğimiz en az üç ay aralıklar ile operasyonların yapılmasıdır. Ancak zamanlama hastanın var olan ek hastalıkları ve özelliklerine göre değişebilmektedir.
İyileşme süreci nedir?
Yapılan ameliyata göre iyileşme süreci de değişir. Örneğin karın germe ameliyatı yapılan bir hasta iki gün hastanede yattıktan sonra taburcu edilir. On beş günde normal yaşantısına geri döner. Üç ay süreylede ağırlık kaldırmaması, zorlayıcı egzersizlerden uzak durması önerilir. Ancak gelemle yapacak olursak hastaların çoğu 3 haftalık bir süreç içinde normal yaşamlarına geri dönebilmektedir.
Sarkma ameliyatı riskli bir ameliyat mıdır? En sık gelişen problemler nelerdir?
Bu hastaların ameliyat riskleri çoğu zaman normal hastalardan farklı değildir. Ancak var olan ek hastalıklarla beraber değerlendirildiğinde komplikasyon oranı bir miktar fazla olabilmektedir. En sık gelişen komplikasyon yara iyileşme problemleridir. Yara iyileşme problemi olan hastalar genellikle pansumanlar ile iyileşir.
Sonuç olarak aşırı kilo verme sonrası sarkma cerrahisi birçok hastanın hayatında ciddi olumlu etkiler yaratmaktadır. Planlı bir yaklaşım ve dikkatli bir operatif planlama ile beraber hasta güvenliği ve ameliyat sonuçları en üst düzeye taşınabilir.
