Kuduz hastalığını duymayanımız yoktur. Peki nedir bu kuduz? Nasıl bulaşır? İsterseniz bu sayımızda eski bir konuya güncel olarak yaklaşalım.
Kuduz, ölüm oranı hayli yüksek olan, başlıca merkezi sinir sistemini etkileyen viral bir enfeksiyonudur. Kuduz virüsü rabdoviridae ailesinden lyssavirüsler grubundandır, RNA virüsüdür. Kuduz hayvandan insana bulaşabilen (zoonoz) hastalıkların hem en bilineni hem de en tehlikelisidir. Vakaların %95-99’u köpeklerden insanlara geçmektedir. Ayrıca yarasalar, tilkiler, çakallar, fareler ve bazı başka etobur yaban hayvanları tarafından da bulaştırılabilir. Bu güne kadar dünyada kuduz hastalığına yakalandıktan sonra kurtulan sadece altı vaka bildirilmiştir. Hemen korkmayın, kuduz dünya çapında üzerinde önemle durulan ve aşı ile korunabilen bir hastalıktır. Biz veteriner hekimler için ihbarı mecburi hastalıkların başında gelen kuduz, görüldüğü bölgede karantina başta olmak üzere pek çok önlemin seri şekilde alındığı bir hastalıktır. Bu sebeple çevrede kuduz şüphesi ya da vakası varsa hemen herkesin bu konudan haberi olacaktır.
Kuduz hastalığının enfekte bazı hayvanların salyası ve dolayısıyla ısırığı ile bulaştığı hepinizin malumu. Kuduz virüsünün bulaşması için enfekte materyalin (genellikle salya) yaralanmış ve bütünlüğü bozulmuş deri ya da mukoza ile teması gerekmektedir.
Kedi tırmalaması ya da köpek ısırması gibi bir şey yaşadığınızda eğer derinizde yara meydana gelmişse vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak kuduz aşınızın ilk dozunu yaptırmalısınız. Eğer deriniz yaralanmamış ya da kanamamışsa rahat olabilirsiniz. Her ne kadar kuduz genellikle salya (dolayısıyla ısırık) yoluyla bulaşsa da kediler de sizi tırmalamadan önce pati ve tırnaklarını yalamış olabileceklerinden ve virüs ayaklarda da bulunabileceğinden kedi tırmalamalarında da işi şansa bırakmadan aşılanmalısınız.
Kuduz bulaşmalarının çok büyük bir kısmı köpekler tarafından olduğuna göre siz hasta sahiplerine ve biz veteriner hekimlere düşen en büyük görev köpeklerimizin düzenli şekilde kuduza karşı aşılanması olacaktır. Bu profilaktik aşı programı veteriner hekiminiz tarafından oluşturularak size sunulacaktır ve bu programa uyulması başta sizin sonra da çevrenin sağlığı için çok önemlidir.
Bir hayvanda kuduz hastalığının olup olmadığını bir veteriner hekim bile bakarak anlayamaz. Fakat kuvvetli şüphe uyandıran durumlarda ve bulgular örtüştüğünde bunu yetkili makamlara bildirerek önlem alınmasını sağlamak zorundadır. Şüpheli hayvandan alınan materyal laboratuvarda analiz edilerek hastalığın kesin teşhisi koyulmaktadır. İşin kötü yanı şüpheli hayvanlar büyük oranda ötenaziye tabi tutulmaktadır. Bu sebeple siz siz olun aşılarınızı aksatmadan yaptırın. Kuduz aşısı dediğimiz ve hepimizin aşina olduğu bu minik iğne sizin ve pek çok kişinin hayatını kurtarabilir.
Sağlıklı günler dilerim.
