Merhabalar,
Bu yazımda sizlere kedi ve köpeklerde oluşan kırıkların tedavileri hakkında bilgi vermek istiyorum. Bir kemik kırıldığında, kemiğin orijinal konumunda ve düzgün bir şekilde iyileşmesi önemlidir. Kırık bir kemik için birkaç tedavi şekli uygulanabilir. Seçilecek olan tedavi ve operasyon yöntemi biyomekanik ve hastaya uygunluk açısından mutlaka uzman
bir hekim tarafından değerlendirilmeli ve uygulanmalıdır.
Bazı kırıklar bandaj ya da atel gibi dıştan sabitleme yöntemleriyle iyileşirken diğer bazı kırıklar daha detaylı girişimlere ihtiyaç duyarlar. Hayvanlarda ortopedik operasyon sonrası hastanın hareket sınırlaması sağlanamayabilir ya da kırılan uzvunu kullanması engellenemeyebilir. Bu sebeple bandaj ya da atelle tedaviler her zaman başarılı olmazlar.
Kemik kırığı onarımı, kemiği yerinde tutmak için özel vidalar, pinler, eksternal fiksatörler veya plaklar kullanarak kırık bir kemiği düzeltmek için yapılan bir ameliyattır. Redüksiyon ve fiksasyon cerrahisi olarak da bilinir.
Kemik kırığı onarımı neden yapılır?
Kemik kırığı ameliyatları, kırık bir kemik tek başına bandajlama ya da atel ile düzgün iyileşmediğinde yapılır. Kemiğin deriye yapıştığı durumlarda veya eklemlere yakın bölgelerdeki kırıklarda ameliyat gerektiren yanlış kaynamalar meydana gelebilir. Eklemleri çevreleyen kemikler onarılamazsa, hastanın işlevsel hareketliliği ciddi şekilde etkilenebilir.
Kemik kırığı onarımına nasıl hazırlanılır?
Bir hasta travma ya da kemikteki bir lezyon sonucu kırık yaşamışsa çok zaman geçirmeden konuda uzman bir hekime başvurmak en doğru hareket olacaktır. Mümkün olan en erken dönemde tedavi edilen kırıkların iyileşme süreci de hızlı olmaktadır. Bizler kliniğimize kırık şüphesiyle gelen hastalarımızın muayenesi sırasında kırığa daha fazla zarar vermemeyi ilk kural olarak benimsiyoruz. Çok önemli olan ilk adımı yani elle fiziksel muayeneyi gerekirse sakinleştirici etkisi altında gerçekleştiriyoruz. Böylece hastanın acıya bağlı stresinin önüne geçmiş olmakla beraber daha doğru teşhis koyabiliyoruz. İç kanama riskinin olduğu yüksekten düşme veya trafik kazası gibi durumlarda ise farklı prosedürler izleyerek önlemlerimizi alıyoruz. Daha sonra radyolojik görüntüleme aşamasına geçerek kırığın veya kırıkların tam lokasyonunu ve tipini saptıyoruz. Operasyon öncesi yapılacak olan radyolojik detaylı inceleme çok önemlidir. Böylece elimizdeki detaylı görüntüler sayesinde en doğru operasyon ya da tedavi şeklini belirleyebiliyor, bu konuda hasta sahibine doyurucu bilgiler sunabiliyoruz. Kırık tedavilerinde ağrı yönetimi çok önemlidir. Operasyon öncesinde, sırasında ve sonrasında hastaya uygun etkili ve en az riskli analjezikleri seçiyoruz ve kullanımına büyük özen gösteriyoruz. Öte yandan cerrahi girişim yapılacak olan hastalarda antibiyotik seçimi ve kullanımı da çok önemli olduğundan operasyona karar verdiğimiz aşamada kullanacağımız antibiyotiklere ve kombinasyonlarına da dikkatle karar veriyoruz. Son olarak da hastanın pre-anestezik durumunu görmek için pre-op hematolojik ve gerekli biyokimyasal kan analizlerini yapıyor, uygun anestezi şeklini belirliyoruz. Bütün bu tetkikler ve uygulamalardan sonra amacımız, hastamızı en kısa sürede operasyona almak oluyor. Operasyon öncesi, girişim yapılacak bölge tıraş ediliyor ve asepsi/antisepsi kurallarına uygun olarak dezenfekte ediliyor. Operasyondan bir gün önce, hekiminiz muhtemelen gece yarısından sonra hastaya hiçbir şey yedirmemenizi tavsiye edecektir. Bu anestezi altındaki hastamızın kusmaya bağlı aspirasyonunun önüne geçecektir.
Kemik kırığı onarımının riskleri nelerdir?
Her detaya dikkat edilse de kırık operasyonları sırasında ve sonrasında
komplikasyonlar gelişebilir. Nadiren de olsa hastalarda anesteziye karşı alerjik reaksiyon gelişebilir. Operasyon esnasında kanama meydana gelebilir, büyük damarların olduğu bölgelere girişim yapılacaksa emboli riski vardır. Öte yandan post- op dönemde dikkat edilemeyen ya da hastanın kontrol altına alınamadığı durumlarda enfeksiyon riski artar. Aldığınız tüm ilaçları hekiminizle paylaşarak ve ayrıca işlem sonrası talimatlarını dikkatlice takip ederek komplikasyon riskinizi en aza indirebilirsiniz. Öte yandan bir kemiğe müdahale edilirken açılan vida delikleri ve kesme işlemleri kemiği zayıflatacağından ikincil kırıklar oluşabilir. Bu sebeple gereken durumlarda önerilen kafes istirahatine harfiyen uyulmalıdır. Operasyon sonrasında en iyi şekilde sabit tutulan kemiklerde iyileşme daha hızlı olacaktır.
Her Kırık Aynı Şekilde mi Tedavi Edilir?
Kırık kemiğin iyileşmesi karmaşık bir süreçtir. İyileşme süresi, iyileşme şekli, tamamen eski haline dönüp dönmeyeceği gibi unsurlar öncelikle kırığın şekline, hastanın yaşına, sağlık durumuna, kilosuna, vücut tipine bağlıdır. Öte yandan operatörün tecrübesi, seçtiği teknik ve post-op dönemde hasta sahibinin bakımı ve önerileri yerine getirip getirmemesi ikincil ama bir o kadar önemli faktörlerdir.
Plak Uygulamaları İnternal fiksasyon gerektiren kırıklarda yüksek kaliteli titanyum plaklar ve vidalar kullanılmalıdır. Plak uygulamalarımızda kırık oluşan bölge eski konumuna getirildikten sonra kemiğe uygun plak tipi seçilerek bölgeye yerleştiriliyor, mümkün olan en az vidanın kullanılması ile kırığı onarıyor, gereken durumlarda iyileşmeden sonra implantı geri çıkarıyoruz. Plak uygulamalarımızdaki temel prensibimiz minimal invaziv
yöntemleri kullanmaktır. Böylece mümkün olan en küçük boyuttaki kesiyi yaptığımız için iyileşme sürecini de hızlandırmış oluyoruz.
Intrameduller Pin Uygulamaları “Intrameduller” terimi “kemik içi” anlamına gelmektedir. Bu yöntemde kemiğin medullasına, yani iç kısmına yerleştirilen vidalı ya da vidasız pinlerle kemiği eski pozisyonuna getirip sabitlemeyi amaçlıyoruz. İntrameduller pin uygulamalarını kemiğin rotasyon ihtimalinin olmadığı durumlarda kullanıyor genellikle kemik dışında serklaj telleri ile destekliyoruz. İntrameduller pinler iyileşmeyi takiben çıkarılabiliyor ya da iyileşen kemik içerisinde ömür boyu bırakılabiliyor. Fakat büyüme çağında olan hastalarda pinin lokasyonuna göre iyileşmeyi takiben pinin çıkarılmasını öneriyoruz. Ayrıca bazı kompleks kırıklarda intrameduller pinleri plaklarla birlikte de uygulayabiliyoruz.
Eksternal Fiksatörler
Bazı kırıklarda kemiğe içeriden müdahale etmek uygun olmayabilir. Bu sebeple kırığı dışarıdan ya da çok küçük bir kesinin içinden redükte ettikten sonra vücudun dış kısmına yerleştirdiğimiz sabitleyici mekanizmalar ile sabit tutmayı amaçlayan ameliyatlar yaparız. Eksternal fiksatör kullanımı kesinlikle iyi bir biyomekanik araştırması ve tecrübesi gerektirir. Çünkü hastamız kırık uzvunu kullanmaya başladığında oluşacak gerilim ve yük bu fiksatörler üzerine binecektir. Bu sebeple yerleştirilecek olan fiksatörün konumu, yönü ve kemiğe göre pozisyonu büyük önem taşır. Biz klinik eksternal fiksatör uygulamalarımızda genellikle İlizarov ve monoblok fiksatörleri kullanıyoruz. Eksternal fiksatörler en çok, çok parçalı kırıklarda kullanılmaktadır. Bazı parçalı kırıklar içeriden müdahale edilirse eskisinden daha kötü hale gelebilirler. Bu sebeple kas doku bütünlüğünü bozmadan, mevcut kasların kırılan kemiğe desteğini sağlamak için insizyonsuz girişimlerde bulunuyoruz.
Diğer Teknikler
Gelişen teknoloji ile birlikte kırılan bir kemiği içeriden ya da dışarıdan yapılacak bir müdahale ile eski konumuna getirmenin pek çok yolu ortaya çıktı. Bu amaçla kullanılacak olan sabitleme yöntemlerinin çeşitliliği her geçen gün artıyor. Yukarıda en sık uyguladığımız teknikleri açıklamaya çalıştık fakat her kırık kendine has özellikler taşıyacağından bazen radikal ya da nadir teknikleri uygulamak gerekebiliyor. Bu sebeple gelişen tıbbi teknolojinin her adımını izlemek önemlidir.
Sağlıklı günler dilerim.
