Çatışmalar herhalde insanların birlikte yaşadıkları zamanlardan beri var olmuştur. Çatışma sırasında klasik anlayış iki tarafın olduğunu söyler. Bu iki taraf basitçe birbirilerine kendi düşüncelerini kabul ettirmeye çalışırlar. Bu iki şekilde olabilir(ikisi aynı anda da olabilir)
1) Kendi düşüncesinin doğru olduğunu ispatlamak
2) Karşısındakinin düşüncesini çürütmek(düşüncesinin yanlış olduğuna
inandırmak)
Dolayısıyla eğer bir taraf 1. maddeyi yerine getirirse “haklı” durumuna geçecek, 2. maddeyi yerine getirirse “suçluyu belirlemiş” olacaktır. Ancak sorun şu ki bir çatışma sırasında her iki tarafta bu 2 maddeyi sağlamaya çalışmaktadır. Bu da çatışmayı bir kısır döngüye çevirir. Bu kısır döngü çatışmanın büyümesini ve çatışmayı çıkaran “öz”ün unutularak başka konularında devreye girmesini sağlamaktadır. Bunu hayatımızın her alanında sık sık görebiliriz.
– Aile içi çatışmada kuşak farkından kaynaklanan
çatışmalarda,
– Kurum içi ast-üst çatışmalarında,
– Arkadaşlarla olan çatışmalarda
– Eşler arası çatışmalarda.
Bu çatışmaların hepsinin ortak noktası :”Kim suçlu? Kim haklı?” ekseninde devam etmesidir. Çatışma süresince sürekli olarak bu soruların cevabı bulunmaya çalışılır. Ancak bu bilimsel bir tartışma olmadığı ve herkesin kendi görüşünü savunduğu bir platform olduğu için bu yaklaşımın 2 taraf içinde olumlu bir sonucu olmayacaktır. Bu yaklaşımla ortaya çıkabilecek çözümler şöyle olabilir:
– Bir taraf ZORUNLU olarak diğer tarafın çözümünü kabul
eder.
– İki taraf birbirine ya da bir taraf bir tarafa psikolojik ya da fiziksel
hasar yaratır. (kavga)
– Her iki tarafta sadece bildiğini yapar ortak nokta bulun(a)maz.
Kim suçlu – Kim haklı(KSKH) yaklaşımının işe yaramamasının sebebi bir çatışmada sadece 2 taraf olduğunu varsaymasıdır. Ama gerçekte bir çatışmada ortada ille de 2 taraf olması gerekmez. Hatta 3. bir tarafın olması çatışmanın çözülmesi ve yönetilmesi açısından çok büyük önem taşıyabilir.
Tarafsız olan ve iki tarafıda anlayabilecek bir 3. kişi çatışma için büyük önem arzeder. Böylece çatışan 2 tarafın tabiri caizse “balkona” çıkmasını sağlayabilir.
KSKH yaklaşımı aynı zamanda olayın çözmünden çok bir kişilik ispatı olmaktan öteye gidemez. Çoğu insan bundan kendini alamaz. Karşısının yaklaşımını kısmen kabul etmek bile sanki alttan alıp kendi haksızlığını ortaya çıkarmış gibi gelebilir. Bu durumda bulunan kişi kendi haksız olduğunu bilse bile sürekli olarak savunma mekanizması açık olacaktır. Bu da aslında tartışmanın varması gereken çözüme ulaşılmasını imkânsız kılacaktır.
Bu yüzden çatışma sırasında cevaplanması gereken bazı GENEL sorular vardır: ( tabiki tartışmanın yapısına göre birçok soru sorulabilir ancak bunlar genelde birçok tartışmanın tabanını oluşturmaktadır)
– Çatışmanın TAM olarak kaynağı(özü) nedir? (tartışma
nereden çıkmıştı?)
– Her iki tarafta; ne olsa kendini daha iyi hissederdi?
– Bunun olmamasının önündeki engeller nelerdir?
– Bu engellerden hangileri kontrol altında hangileri değil?
– Çatışma konusu ile ilgili çatışmanın gidişatını değiştirecek gelecekte
beklenen bir durum var mı?
– Çatışmayı azaltacak ya da çözebilecek olan 2 tarafında kabul edebileceği 3.
Bir kişi ya da kurum var mı?
– Çatışma konusu daha ileri bir tarihte konuşulsa bu çatışmayı olumlu yönde
etkiler mi?
Bu soruların cevapları elbetteki çatışmanın bir anda sona ermesini sağlamaz.
Ancak en azından çatışmanın daha verimli bir şekilde kavgaya dönmeden
yönetilebilmesini sağlayabilir.
