Kalabalık ve izdiham görüntülerine her büyük teknoloji marketi açılışında rastlıyoruz. Bunun dışında kredi kartlarının yaptığı kampanyalarda cep telefonuna gelen mesajlar üzerine binlerce insan marketlerde saatlerce süren bir maratona giriyor. Üç büyük şehirde yapılan büyük promosyonlar dışında Anadolu’da da oldukça talep gören bu indirimlere olan yoğun ilgi teknoloji konusunda hastalık derecesine varan psikolojimizin bir göstergesi mi?
Yoksa Türkiye’de teknoloji kullanımı bilinçli düzeyde arttı da bizim mi haberimiz yok?
İki sorunun cevabı da evet gibi gözükmüyor.
Öncellikle Türkiye’de örgütlenmemiş bir teknoloji mafyası olduğunu söylemek sanırım çok yanlış olmaz. İrili ufaklı birçok bilgisayar firması bu kuyruklarda ki en büyük sebep olarak gözüküyor. Çünkü kuyruklarda tahmin ettiğiniz gibi “son kullanıcı” olan vatandaş değil, bilgisayar firmasının kişi başına 5 ürün alacak 20 arkadaşı bulunuyor. Hepsinin hedefi belli; sen TV setlerine bak, sen dizüstülerden şunlara bak, sen akıllı telefonları al. Teknoloji mafyalığı özellikle aşırı talep gören İphone gibi ürünlerde küçük esnafı da aşarak daha büyük işletmelere de “çaktırmadan” sıçrıyor. Özellikle GSM şirketleri için oldukça güzel bir gelir kapısı açılmış oluyor. Toplu olarak gelişi üzerine konuşma ücretleri de bir güzel konarak rahat bir şekilde satış gerçekleştiriliyor. Burada ki akılcılaştırma çok basit: “Nasıl olsa aylık 80 TL veriyorum üzerine bir 90 TL versem ne olacak ki?” GSM şirketleri duyurularında bu telefonları kontratsız da satıldığını söylese de o şekilde almak istediğinizde nedense sizi bir listeye yazıyorlar ve sıra gelmiyor. Bunun sebebi bayinin sizi 2 yıl bağlayacak bir kontrat ile GSM şirketinden çok daha fazla prim almasıdır. Kısaca Türkiye’ye ithal edilen ve cari açıkta büyük rol oynayan teknolojinin asıl ilk sebebi bu küçük ve büyük teknoloji mafyaları oluyor.
Diğer bir soru da Türkiye’de teknoloji bilinçli kullanılıyor mu olmuştu. Bunun da cevabı maalesef olumsuz. Alırken sürekli olarak daha iyisi olsun diye düşündüğümüz teknolojik özelliklerin(hafıza, kamera, uygulamalar, işlemci vs.) en fazla % ini kullanıyoruz. Bu da aslında ödediğimiz bedelin u ini kullanmadığımız özelliklere gittiğini gösteriyor.
Kısaca özetlemek gerekirse;
1- Dünyada en pahalı teknolojiyi kullanan Türkiye’de fiyatların çıkmasının sebeplerinden bir tanesi teknoloji mafyaları
2- Vatandaş teknoloji kullanımı konusunda hevesli ama satın aldığı şey aslında kullandıkları değil kullanabilecekleri, bu bir nevi savaş çıkacak diye şeker stoklamaya benziyor.
