Birçoğumuzun eğlenceli bir oyun olarak bildiği, Japon kâğıt katlama sanatı Origaminin endüstrideki kullanım alanında, bir mühendis olan Nur Büyükyılmaz yeni açılımlar hedefliyor.
Babasının el sanatlarına olan ilgisi sayesinde çok küçük yaşlarda origamiyle tanışan Nur Büyükyılmaz, endüstri mühendisi olduğu sene Japonca öğrenmeye başladı. Japonca’yla birlikte Japon kültürüne de ilgi duyan Büyükyılmaz, origami sanatındaki becerilerini geliştirdi. Ardından Japonya – İzmir Kültürler Arası Dostluk Derneği’nde origami eğitmenliğine başladı. Düzenli etkinlikler organize etti. Bir süre sonra bu sanatın, mesleğinin önüne geçtiğini fark eden Büyükyılmaz, Japonya Origami Federasyonu ile irtibata geçti. Düzenlenen bir sınav sonrasında Federasyon’un kayıtlı eğitmeni oldu. Ardından, Ege Üniversitesi, Gediz Üniversitesi ve Ekonomi Üniversitesi’nde origami etkinliklerinde eğitmen olarak görev aldı.
Halen, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Endüstri Ürünleri Tasarımı bölümünde yüksek lisans yapan Nur Büyükyılmaz, katlamanın işlevselliği ve origaminin günlük hayatımızdaki kullanımı üzerine araştırmalar yapıyor. Konu ile ilgili tez çalışmalarına başlayan Büyükyılmaz origaminin endüstriyel açıdan faydalarını şöyle özetliyor:
Çalışmamda, origaminin (katlama tekniklerinin) tasarıma, başka bir deyişle ürüne kattığı işlevselliği araştırıyorum. İşlevsellikten kastım, ürüne taşınabilirlik özelliği kazandırmak, ürünün hacmini azaltmak, saklamayı kolaylaştırmak ve ürünün farklı bir amaç için de kullanılabilir olmasını sağlamaktır.
Katlamanın işlevselliği, mobilyadan, tekstile, sanayi ürünlerinden ev ve iş yeri aksesuarlarına kadar birçok alanda kullanılabilir. Lojistik maliyetleri düşürebilir ve ürün kullanımlarında fonksiyonellik sağlayabilir.
Taşıma kolaylığına örnek olarak katlanan tabure, sandalye ve masaları gösterebiliriz. Ürünün hacmini azaltmak ve saklamayı kolaylaştırmak için, katlanan gözlükler iyi bir örnektir. Ürünün farklı amaçlarla kullanılabilir olmasına örnek; alışveriş çantası olarak kullanılan ürünün, katları açıldığında paspas olarak kullanılabilmesi olabilir.
Origami Hakkında:
Origami, geleneksel Japon kâğıt katlama sanatıdır. Japonca’da “oru” katlamak ve “kami” kâğıt demektir. Genellikle kare kâğıt parçaları, kesme ve yapıştırma işlemine tabi tutulmadan sadece katlama tekniği kullanılarak çeşitli figürler elde edilir.
Turna kuşu origamisi, Japon kültüründe önemli bir yere sahiptir. 1000 adet turna kuşu yapanın uzun ve iyi bir yaşam süreceğine inanılır. Turna kuşunun günümüzde popüler olmasının nedeni, Sadako Sasaki isimli 11 yaşındaki bir kız çocuğunun Hiroshima’ya atılan nükleer bomba nedeniyle lösemi hastası olması ve iyileşme umuduyla turna kuşu yapmaya başlamasıdır. Ne yazık ki 664. turna kuşunu bitirdikten sonra hayata gözlerini yumar. Onun anısına bombanın atılışının her yıl dönümü 6 Ağustos’ta Japonya ve dünyadan çocuklar/yetişkinler evrensel barış adına turna kuşu yapıp Sadako’nun Hiroshima’daki anıtına gönderirler.
Origami çeşitleri:
Origami, klasik origami ve parçalı origami olmak üzere iki çeşittir. Klasik origami genellikle tek parça kâğıttan yapılır. Çok fazla olmasa da iki veya üç parçanın kullanıldığı klasik origamiyle çeşitli hayvan veya eşya figürleri yapılır. Modüler origami olarak da adlandırılan parçalı origami, birbirinin benzeri parçaların birleştirilmesiyle oluşturulur ve hayvan veya eşya gibi somut figürlerden çok, üç boyutlu geometrik figürlerin yapılmasında kullanılır. Parça sayısında bir sınır olmayan parçalı origami tak-çıkar oyuncaklarına benzer ve aynı parçalar kullanılarak birçok değişik figür üretilebilir. Origamide genel olarak kare şeklinde kâğıt kullanılsa da kâğıdın şeklinde bir sınırlama yoktur. Günümüzde origaminin birçok değişik türü ortaya çıkmıştır. Mimari origami, pop-up origami, krigami (kâğıt kesme sanatı) bunlara örnek verilebilir. Modern origami olarak da adlandırılan bu tür origami türlerinde yapıştırma ve kesme serbest bırakılmıştır. Origamiyi kirigamiden ayıran özelliği; kirigaminin simetrik, origaminin ise şekil yapma biçimlendirme sanatı olmasıdır. Origami dünyaca ünlü bir sanattır. Origaminin birçok kullanım alanı vardır.
Origami teknikleri:
Çoğu kitap,origami modellerinin yapımında kullanılan temel tekniklerle başlar. Bunlar temel diagramları içerir; dağ katlaması, vadi katlaması, ters katlama gibi. Ayrıca çeşitli modellerin yapımında kullanılan, standart isimli kaideler vardır. Mesela kuş kaidesi, kanat çırpan kuş yapımında orta aşamalardan biridir.
Modüler origami:
Modüler origami, belli sayıda benzer parçaları bir araya koyarak, bütün bir model yapılmasıdır. Normalde parçalar basittir; ama birlikte oluşturdukları form göz alıcıdır. Kusudama gibi çoğu modüler origami dekoratif küre biçimli modellerdir. Kusudama iplik ve yapıştırıcı gibi malzemelere de izin verir. Çin kağıt katlama stili 3 boyutlu modellerden oluşur ve çok sayıda parçanın bir araya gelmesiyle oluşan ayrıntılı modellerdir. Bazen kağıt para modül yapımında kullanılır. Bu stil Amerika’da yaşayan Çinli göçmenler tarafından geliştirilmiştir ve “Golden Venture” olarak adlandırılır.
Origami ve çocuk gelişimi:
Origami çocuklarda estetik duygusunun gelişmesini destekler. Bu sanatla çeşitli objeler yapmaya çalışan çocuk, başarılı olmak için dikkatini yoğunlaştırmak, örneği izlemek ve verilen tarifi dinlemek zorundadır. Bu da çocuğa bir sonuca varmak için sabırlı olmayı öğretir.
Çocuklar kendilerine ait bir ürün oluşturduklarında, duygusal olarak tatmin olma ve çevrelerince kabul edilme ihtiyaçlarını karşılamış olurlar. Çocuk origami yaparken kullanacağı kâğıdın rengine, boyutuna kendisi karar verir. Sanatsal bir ürün ortaya koyarken kendi düşüncelerini ve duygularını kullanması, çocuğun kendisine olan güvenini artırır.
Psiko-motor gelişim, fiziksel büyüme ve gelişme ile birlikte, beyin, omurilik gelişimi sonucunda organizmanın isteme bağlı olarak hareketlilik kazanmasıdır. Çocuklar origami yaparken el ve parmak kasları ve buna paralel olarak da el-göz koordinasyonları gelişir. Çocuklar katlama işlemi sırasında sağ ve sol ellerini aynı anda kullanırlar. Sağ ve sol el uyumu açısından bu aktivite çok önemlidir. Origaminin her iki elle yapılan bir çalışma olması, el ve kol fizyoterapisinde de kullanılmaktadır.
Çocuğun matematiği sevmesi için öncelikle ondan zevk alması ve matematiği bir oyun gibi görmesi gereklidir. Başarılı bir origami çalışması, geometri ve üç boyutlu düşünme yeteneğinin üst seviyede olmasını gerektirir. Çocuklar origamiyle uğraşırken, sürekli olarak geometrik şekillerle karşılaşırlar. Bu da onların şekiller arasındaki ilişkileri anlamalarına yardımcı olur.
Genel Yayın Yönetmeni/İmtiyaz Sahibi
