Bahçeniz için hangi bitkileri seçeceğim, bitki seçimi yaparken neleri göz önünde bulundurmalıyım, hangi bitkilerin tür özellikleri bahçem için daha ideal olur gibi endişeleriniz varsa bu bölümde sizlere aydınlatıcı bilgiler sunacağım;
Bitki seçmeden önce yapmanız gerekenler nelerdir?
Seçiminizde bitkilerin iklim ve toprak istekleri, gölgeye toleransları göz önünde bulundurulmalıdır. Aldığınız bitki çok küçük olabilir, fakat bitki materyali inşaat malzemesi gibi stabil değildir; yıllar geçtikçe değişir. Bitki seçerken büyüdüğünde alacağı şekil ve boy dikkate alınmalıdır. Bitkilerinizi alırken hakkında bilgi edinmeyi ihmal etmeyin. Küçük bitkileri bütçenize uygun olduğu için seçebilirsiniz. Boyuttan ziyade burada bitkinin ithal ya da yerli tür olması da ciddi bir etkendir, ancak bahçeyi ilk düzenlediğinizde bahçeniz kötü gözükse de bunun moralinizi bozmasına izin vermeyin. Bitkilerinize zaman tanıyın. Unutmayın ki, bahçeniz devamlı ilgi bekleyen yeni doğmuş bir bebek gibidir. Zamanla doğru bakıldıkça gelişecek, güzelleşecek ve olgunlaşınca size geri dönüşümünü mutlaka yapacaktır. Ona istediğiniz şekli vermek sizin elinizde.
Bitki seçiminde dikkat etmeniz gereken estetik kurallar nelerdir?
Orantı: Seçtiğiniz bitkiler ile yapı arasında orantı olması gerektiği gibi, bitkilerin de birbiriyle orantılı olması gerekmektedir. Mesela büyük bir bahçede yapının yakınına yerleştirdiğiniz küçük alt dalları alınmış gövdesi çıplak (yani tijli) bir ağaç, hem görsel hem de fonksiyonel olarak rahatsız edici olabilir. Yakın cisim ve bitkilerde bu önemli bir kuraldır.
Simetri: Estetik anlamda insanda güzel duygu yaratacak bir simetri uygulanmalıdır. Mesela ikiz villalarda yürüme yolunun her iki yanı bitkilendirilirken, bir villa varsa bahçede yürüme yolunun sadece bir yanı bitkilendirilip diğer bitkilerin de tekli uygulaması yapılarak, tasarımın kendi içinde bir simetri yakalamasını sağlayabilirsiniz.
Denge: Alanların oranları ve miktarları ile bitkiler, yapılar, kütleler ve boşluklar arasında bir
denge sağlamak, düzenlemenize estetik bir artı katacağı gibi aşırılıktan kaçmak, doğallık hissini daha çok vurgulayabilir.
Tarz: Bahçenizin karakteristik bir duruşu olmalıdır. Bitkilerin rastgele dikilip özenilmeden seçilmiş bir hali olmasıyla değil de birbirine uyan, benzer tarzda malzemelerin seçilmesiyle ve bu malzemelerinde bahçenin ve evin mimari tarzıyla uyumlu olması ve uygun yerde kullanılması ile bu duruşu yakalamak mümkündür. Bazen tezat renklerle ya da farklı geometrilerle de bu tarzı yakalayabilirsiniz, ancak bu biraz daha profesyonel bir bitki seçim bilgisi gerektirmektedir. O yüzden yeni başlayanlar, uyumu yakalayan sofistike seçimler yapabilirler. Tasarımsal açıdan bakarsak örneğin; bir Japon bahçesinde kayrak taşlı, salkım söğüt gibi seçimler daha doğal ve rahatlatan bir bahçe yaratmaya yönelik olup, bu eğimli çatı kullanılan benzer mimarideki bir villanın bahçesinde çok uygun duracaktır.
Uyum: Bu uyum gerek tasarımsal olarak, gerek geometrik olarak, gerek materyal olarak ve gerekse renk tonları olarak düşünülebilir.
Peyzaj projelerinde en çok kullanılan ağaçlar hangileridir?
Peyzaj projelerinde sayısız miktarda kullanılabilecek süs bitkileri, çalı, orman ağacı ve diğer bitkileri mevcuttur. Sizlere hem dekoratif, hem dayanıklı, hem de peyzaj uygulamalarında çok tercih edilen bazı türler ve özellikleri hakkında bilgi vereceğim;
Duman ağacı: Kışın yaprak döker. Pembe pamuk helvası şeklinde tüysü çiçek açar. Yaprakları koyu bordo renktedir. Soğuğa dayanıklıdır. Yaprak rengi ve çiçek özelliği ile ilgi çeken bir bitkidir.
Mor inci: Haziran ayında leylak renkli çiçek açar. Ekim- Kasım aylarında mor renkte üzüm benzeri sayısız meyveler verir. Meyveli dalları değişik mekân süslemelerinde beğeni ile kullanılır. Sorunsuz ve arsız bir bitki türüdür. Kışın yaprak döker. -30 dereceye kadar dayanıklıdır.
Erguvan: Nisan-Mayıs aylarında yapraklanmadan önce bütün dalları boyunca morumsu pembe çiçek açar. Renk etkisi ve yaprak formu bakımından çok dekoratif bir bitkidir. Çalı ve ağaç formunda olabilir. Kışın yapraklarını döker. Her tür toprakta yetişir. Güneşli ortamları sever.
Süs Kirazı: Yapraklanmadan önce Mart-Nisan aylarında katmerli pembe çiçekler açar. Aşağıya doğru sarkan dalları bitkiye ayrı bir özellik kazandırır. Renk ve çiçek etkisi bakımından bahçe için ideal bitkidir. Soğuğa duyarlı değildir, kışın yapraklarını döker.
Mavi Sedir: Çok hızlı büyürler. Soğuğa dayanıklıdır. Toprak sorunu yoktur. Sedirlerin içerisinde en dekoratif olanıdır. 20-25 m boylanabilir.
Gülibrişim: Yaprakları çok zarif, transparandır. Temmuz-Ağustos aylarında çiçeklenir. Çiçekleri pembemsi kırmızı renktedir. Tüysü demetler halindedir. Çok dekoratif bir ağaçtır. Hafif fakat yaygın bir gölge yapar. Soğuğa dayanıklıdır.
Leylak: Leylaklar sadece ilkbaharda çiçeklenir. Bakımı kolaydır. Kötü şartlar altında sorunsuz yaşayabilen, kışın yapraklarını döken, şiddetli soğuklardan donmalardan etkilenmeyen, yazın aşırı sıcaklara kuraklığa iyi dayanabilen küçük yapılı bir ağaçtır.
Japon Akçaağacı: Yaprakları dar, 5-9 parçalı, kenarları ince tırtıllıdır. Yaprak rengi bronz kırmızıdır. Yaygın bir yapıya sahiptir. Rengi, yaprak tekstürü, gövde formu ve dallanma şekliyle bahçe için vazgeçilmez türlerden biridir. Rüzgârsız ve drenaj problemi olmayan yerlerde kullanılmalıdır. Kışın yaprak dökerler.
Mavi Ladin: Düzgün şekli ve masmavi ibreleri ile diğer türlerinden farklıdır. Peyzajda tek başına kullanılan dekoratif bir bitkidir. Çok kurak olmadıkça kumlu topraklarda da yaşayabilir.
Sarkık Dallı Huş: Gövdesinin kâğıt gibi soyulan beyaz kabukları, yaprak şekli, dallarının aşağıya doğru sarkıklığı en önemli özelliğidir. Kışın yapraklarını dökmesine rağmen beyaz gövdesi ile çok dekoratiftir.
Oya Ağacı: Temmuz-Ekim arasında çiçekli kalır. Çiçekleri salkım halinde çok gösterişlidir. Her toprağa uyum sağlar. Hava kirliliğine dayanıklıdır. Soğuğa duyarlı değildir.
Kırmızı, pembe, mor ve beyaz renkte çiçek açar. Kışın yaprağını döker. Gövdesi pürüzsüz parlak dekoratiftir. Yaprakları sonbaharda kızarır.
Saray Manolyası: Yapraklanmadan lale biçiminde pembe çiçek açar. İlkbaharda ilk çiçek açan bitkilerdendir. Bahçede muhteşem bir çiçek gösterisi sunar. Soğuğa dayanıklıdır. Bol güneş alan yerlere dikilmelidir. Yapraklanma çiçek geçtikten sonra başlar.
Ilgın: Mayıs ayında pembe salkımlar halinde çiçek açar. Yaprakları tüysü hafif görünüşlüdür. Kışın yapraklarını döker. Bol güneş sever. Denize ve soğuğa dayanıklıdır. Kurak topraklarda da yaşar.
Cennet Bambusu: Her daim yeşildir. Dalları düzenli yapraklarla bezenmiştir. Yaprakları ilkbaharda açık yeşil, sonbaharda pembe, kışın kırmızı renktedir. Temmuz ayında salkım halinde krem rengi çiçekler açar. Sonbaharda parlak kırmızı renkte salkım halinde meyveler verir. Korumalı yerlerde, yarı gölgede yetişir.
Lale Ağacı: Haziran ayında laleye benzeyen hoş kokulu çiçek açar. Kışın yapraklarını döker. Sonbaharda yaprakları sararır ve çok güzel görüntü sunar. Yaprak şekli bu bitkiye ayrı bir özellik kazandırır.
Yıldız Manolya: Mart ayında, yapraklanmadan önce yıldız biçiminde katmerli beyaz çiçek açar. Soğuğa dayanıklıdır. Hızlı büyür.
