WWF’in Akdeniz’i tehdit eden sorunlara dikkat çekmek için Fransa’dan yola çıkan Blue Panda yelkenlisi, İtalya’nın ardından WWF Plastik Atıksız Şehirler Ağı üyesi İzmir’in pilot ilçesi Çeşme’yi ziyaret etti.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in, 4 Ekim 2019’da, şehri ziyaret eden Blue Panda yelkenlisinde imzaladığı Niyet Beyanı ile WWF’in dünya genelinde 36 ülkenin dahil olduğu Plastik Atıksız Şehirler Ağı’na İzmir de katılmıştı. Böylelikle İzmir Nice’ten sonra Akdeniz’de 2030’a kadar doğaya karışan plastiğini sıfırlama sözü veren ikinci şehir olmuştu. WWF-Türkiye ve İzmir Büyükşehir Belediyesi arasında imzalanan protokolle İzmir’in Çeşme ilçesi de, Temmuz 2022’ye kadar plastik kirliliğini %30 azaltmayı taahhüt etti.
Blue Panda’nın ziyareti kapsamında Çeşme’de düzenlenen lansmanda, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “plastik atıksız şehir” hedefini hangi çalışmalarla ve nasıl gerçekleştireceğini içeren Eylem Planı’nı açıkladı. Açılış konuşmasını WWF-Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Tolga Egemen’in yaptığı, Çeşme Belediye Başkanı Ekrem Oran’ın ilçede sürdürdükleri çalışmalar hakkında bilgi verdiği buluşmada WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Genel Müdürü Aslı Pasinli de plastik kirliliğin vardığı boyutları anlattı.
Tunç Soyer: “Dönüşüm İzmir’den başlıyor”
Türkiye’de karbon nötr statüsüne sahip ilk otel grubu Alaçatı The Stay Warehouse’un ev sahipliği yaptığı buluşmada açıklamalarda bulunan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İzmir’de doğayla uyumlu bir yaşam için çalıştıklarını belirterek şunları söyledi:
“Plastik Atıksız Şehir Eylem Planımız bu amacımızın temel bir parçası. İki yıl önce WWF’in Plastik Atıksız Şehirler Ağı’nın üyesi olduk ve İzmir’i 2030 yılına kadar ‘atıksız’ bir şehir haline getirmek için çalışmalarımıza başladık. Bu çalışmada pilot ilçemiz Çeşme’de yapılan analizler sonucunda hazırlanan Eylem Planı kapsamında plastik atık miktarını belirgin oranda azalttık.” Türkiye’de ilk defa bir büyükşehir belediyesi olarak geri dönüşüm sektörüne yatırım yaptıklarını vurgulayan Soyer, sözlerine şöyle devam etti: “İzDönüşüm Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma Tesisimizde günde 420 tona kadar ambalaj atığını ayrıştırarak geri dönüştürme kapasitesine sahibiz. Burada şimdilik dört ilçemize, Buca, Karabağlar, Karşıyaka ve Narlıdere’ye hizmet veriyoruz. Ağustos ayı içerisinde bu dört ilçeye yerleştireceğimiz 800 geri dönüşüm kutusu İzmirlilere iki seçenek sunmamızı sağlıyor… Atıkları eskiden olduğu gibi çöpe atmak veya geri dönüşüm kutularımızla buluşturmak. Vatandaşlarımız şayet ikincisini tercih ederse, doğamız ve toplum sağlığı korunmuş olacak. Ülke ekonomimiz büyüyecek. İzDönüşüm projesiyle sokak toplayıcılarına da sadece iş olanağı sağlamıyoruz. Daha iyi ekonomik şartlar, kalitesi yüksek bir yaşam ve sağlıklı iş koşulları sunuyoruz. Tüm bu çalışmaların sonucunda geri dönüşüme gönderilen ambalaj atıklarının oranını yüzde 12’den önce yüzde 20’ye, ardından yüzde 40’a çıkarmayı hedefliyoruz. Yüzde 20’lik bir geri dönüşüm oranını yakalamanın bile, 160 milyon liralık kazanç anlamına geldiğini belirtmek isterim. Dönüşüm İzmir’den başlıyor.”
Ekrem Oran: “Daha temiz bir dünya çabasının parçası olmaktan gururluyuz”
Çeşme Belediye Başkanı M. Ekrem Oran ise konuşmasında şu sözlere yer verdi: “İki yıl önce İzmir Büyükşehir Belediyemiz ve WWF-Türkiye öncülüğünde imzaladığımız Plastik Atıksız Şehirler Ağı pilot bölge protokolümüz ile sürdürülebilir gelecek adına çok önemli bir adım attık. 2021 yılı Ağustos ayında hazırlanan Eylem Planı çerçevesinde Çeşme Belediyesi’ne ait kafe, restoranlarımız ve otelimizde, belediyemiz sponsorluğunda düzenlenen organizasyonlarda ve halka açık etkinliklerde ıslak mendil, pipet ve yiyecek sosları gibi tek kullanımlık plastiklerin yasaklanmasına kademeli olarak başlandı. Ilıca Üretici Pazarı’mızda plastik poşet yerine kese kâğıdı ve pazar filesi kullanımına geçildi. Diğer yerel pazarlarımızda da bu uygulamaya hızla geçeceğiz.” Oran, konuşmasına şu sözlerle devam etti: “Plastik Atıksız Çeşme’ye yönelik yerel işletmelerimiz ve sivil toplum kuruluşlarımızla işbirliklerimizi güçlendiriyoruz. Geçtiğimiz yıl düzenlediğimiz çalıştayda; sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak, plastik atıkların dönüştürülerek gelirinin çevre projelerinde kullanılması, turizm işletmelerimizde ortak çevre mühendisi istihdamı, yeniden kullanılabilir ürünlere fiyatlandırma yoluyla teşvik, ve mobilyalarda plastik kullanımının azaltılması gibi konularda sektör temsilcilerinden taahhütler alındı. Daha temiz, daha güvenli bir dünya için sürdürülen çabanın bir parçası olmaktan gurur duyuyorum.”
Pasinli: “Her yıl 20 milyon tondan fazla plastik atık denizlere karışıyor”
WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, 2019 yılından bu yana İzmir Büyükşehir ve Çeşme Belediyeleri’nin attıkları adımlar ve karşılaştıkları zorluklara dikkat çekerek, “Plastik atık meselesi uzun ince bir yol. Alt yapı yatırımları gerektiriyor ve zaman alıyor. Kararlılıkla bu yatırımların devam etmesini ve İzmir’in plastik atıksız şehir olma yolunda ortaya koyduğu eylem planının ivedilikle hayata geçmesini umuyoruz. Sorunun çözümü için hızla depozito gibi uygulamalara başlanmasını bekliyoruz” dedi. Son 20 yılda plastik üretiminin büyük bir hızla arttığını vurgulayan Pasinli, her yıl 20 milyon tondan fazla plastik atığın denizlere karıştığını söyledi. Pasinli, “Bize havamızı, suyumuzu ve toprağımızı sunan doğamız, plastik üretiminin artması sebebiyle, plastik kirliliği tehdidiyle karşı karşıya. 2002 ve 2016 yılları arasında, önceki yılların toplamı kadar plastik üretildi. Plastik üretiminin 2040 yılına kadar 2 kattan fazla, denizlerdeki plastik kirliliğinin ise 3 kat artması bekleniyor. Ancak alışkanlıklarımızda yaptığımız küçük değişikliklerle plastik atıksız bir gelecek için adım atabiliriz” diye konuştu.
İşte atılacak adımlardan bazıları:
Belediye binaları ve etkinliklerinde plastik atığa yer yok!
- Geri dönüştürülemeyen atık miktarını ve sera gazı salım miktarını azaltmak için İzmir Büyükşehir Belediyesi, binalarında ve işletmelerinde tek kullanımlık plastiklerin kullanımını yasaklama kararlılığı gösterecek. Diğer kuruluşları, işletmeler ve kurumları da aynı şeyi yapma yönünde teşvik edecek.
- Belediye ve iştiraki şirketlerin yönetimi altındaki kafeler ve restoranlar ile Belediye’nin desteklediği üretici pazarları ve semt pazarlarında, uygulanabilirlik çalışması yapılarak mümkün olan durumlarda tek kullanımlık ürünler kaldırılacak.
- Kurum bünyesindeki etkinlik, organizasyon ve fuarların mümkün olduğu durumlarda plastik atıksız gerçekleştirilmesi sağlanacak.
- Plastik şişelerden kaynaklanan çevresel kirliliğin önlenmesi için halka açık içme suyu sunulacak, yeniden doldurma ağları geliştirilecek.
- İBB ve bağlı şirketlerinde plastik ürünlerin yerine kullanılabilecek alternatif materyal veya ürünlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla teşvik, araştırma, yarışma, eğitim programları düzenlenecek.
- Plastik ürünlerin yeniden kullanım fırsatlarını değerlendirmek için yeniden kullanım merkezi ve yerel üreticiden alışveriş yaparken yeniden doldurulabilir ürünler projesi araştırması yürütülecek.
- Atıkların kaynağında ayrı toplanmasını ve doğru depolama, geri dönüşüm merkezlerine iletilmesini sağlamak için vatandaşı teşvik edecek uygulamalar geliştirilecek. Şehir genelinde sosyal farkındalık kampanyaları düzenlenecek.
- Çeşme’de yürütülen ‘Zirai İlaç Ambalajlarının Ayrı Toplanması Projesi’ il genelinde yaygınlaştırılacak.
- Kurum bünyesindeki ürün ve hizmet satın alımlarında döngüsel ekonomi uygulamalarını destekleyen iyileştirilmiş plastik tüketim önlemlerinin tercih edilmesine yönelik yaklaşım benimsenecek.
İzmir’in kumrusu plastik atıksız servis edilecek
Etkinlikte, İzmir’in sembollerinden kumrunun plastik atıksız servis edilmesi için de el sıkışıldı. WWF-Türkiye Genel Müdür Aslı Pasinli’nin bir kumrunun servisi için kullanılan plastiklere dikkat çekmesinin ardından Çeşme Esnaf ve Sanatkârlar Odası kumruyu plastik atıksız servis etme taahhüdü verdi.
Oteller tek kullanımlık plastikleri azaltma sözü veriyor
Çeşme Turistik Otelciler Birliği (ÇEŞTOB) ve Alaçatı Turizm Derneği (ATD)üyesi otellerin otellerin bir kısmı da tek kullanımlık plastiklerini kullanımlarını azaltmayı taahhüt etti. Oteller ilk aşamada daha önce kullandıkları şampuan, bakım ürünleri ambalajları ve poşetler vb. en az üç farklı tek kullanımlık plastiği kullanmayı bırakacak.
WWF’in, İzmir’in pilot ilçesi Çeşme’yi ziyaret eden Blue Panda yelkenlisi, 5 – 25 Ağustos tarihleri arasında Türkiye’de bulunacak. Çeşme’den Kuşadası’na geçecek olan yelkenli, 8-12 Ağustos tarihleri arasında ise Çeşme Marina’da ziyarete açık olacak.
