Antropologlar, insanın evrim basamaklarında ellerin çok önemli bir yeri olduğunu belirtmektedir. Evrimsel süreç içerisinde başparmağın diğer dört parmak karşısında yer alması ve kullanışlı bir hâle gelmesiyle insanoğlu küçük nesneleri tutmaya, kavramaya ve daha karmaşık hareketleri yerine getirmeye başlamıştır. İnsanoğlu ile diğer primatlar arasındaki başlıca fark, insanoğlunun başparmağının diğer parmaklar karşısında bulunması olmuştur.
İnsanın; karakterini dik yürümekle kazandığını, eller serbest hale gelince işlevinin arttığını ve bedenin özgürlüğüne paralel olarak beynin de özgürleştiğini ifade ederler. Vücudun diğer organlarına göre daha geniş bir hareket kabiliyetine sahip olan el, aynı zamanda yüksek bir hassasiyete sahiptir. Öyle ki bu yüksek hassasiyet sebebiyle insan, parmakları arasındaki bir saç kılını ve toz zerresini dahi algılayabilir.
Mudra birçok anlamı olan bir terimdir. Bir hareketi, ellerin mistik bir konumunu, bir mührü ve hatta bir sembolü belirtmek için kullanılır. Bununla birlikte, mudra adı verilen göz pozisyonları, vücut duruşları (maha mudra) ve nefes alma teknikleri vardır.
Bu sembolik parmak, göz ve vücut duruşları belirli bilinç durumlarını veya süreçlerini canlı bir şekilde tasvir edebilir. Mudralar fiziksel ve ruhsal düzeyde etkiler. Parmakları diğer parmaklarla bükerek, çaprazlayarak, uzatarak veya dokunarak vücudumuzu ve zihnimizi etkili bir şekilde kullanabiliriz. Mudralar beyin ile beden arasında köprüdür. 400’e yakın mudra olduğunu söyleselerde; Hatha Yoga’da 125 mudra vardır. Bunlar ayrıca göz ve vücut pozisyonlarını (asanalar) ve kilitleri (bandhalar) içerir.
Mudralar genellikle meditasyon sırasında gerçekleştirilen bir dizi el hareketinden oluşurlar. El hareketleri, enerji kanalları (nadiler) aracılığıyla hayati enerjinin (prana) vücudun farklı bölgelerine akışını yönlendirir. Bu, insan vücudunu oluşturan beş elementi (Pancha Mahabhutas), yani ateş, hava, eter, toprak ve suyu dengelemeye yardımcı olur. Ayurveda’da bu beş elementteki dengesizliklerin çeşitli hastalıklara yol açtığına inanılmaktadır. Parmaklarımızın her biri bir elementi, dolayısıyla bir çakrayı temsil eder.
Başparmak: ATEŞ – İrade, karın, akciğer – EVRENSEL BİLİNÇ, mars
İşaret Parmağı: HAVA – İlham, bilge, bilgelik, mide, kalp- BİLİNÇ, Jüpiter.
Orta Parmak: ETER – Sonsuzluk, eter, safra kesesi, boğaz, sabır, denge, satürn
Yüzük parmağı: TOPRAK Sağlık, hayat enerjisi, karaciğer, kök, güneş
Küçük parmak: SU İlişkiler, yaratıcılık, pelvis, merkür
Yoga mudraları sadece vücudumuzun fizyolojik işlevlerini düzenlemek ve güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda uygulayıcı için bir dizi zihinsel ve ruhsal fayda sağlar. Mudralar; otururken, uzanırken, ayakta dururken ve yürürken yapılabilir. Vücut duruşunuzun simetrik ve merkezlenmiş olduğundan ve olabildiğince rahat ve gevşek olduğunuzdan emin olun. Bunları yaparken bir sandalyeye oturursanız, sırtınız düz olmalı ve ayaklarınız zemine iyi temas etmelidir. Bunları yatarken yaparsanız, doğal olarak en uygun pozisyon sırt üstü dinlenmektir. Bu pozisyonda uzun süre kalırsanız, boynunuzdaki gerginliği gidermek için başınızın arkasına küçük bir yastık koyun. Rahat kalmak önemlidir, çünkü herhangi bir gerilim aynı zamanda iç enerji akışını da engelleyecektir.
Gyan Mudra (Bilgi Mudrası)
Uygulanışı: İşaret parmağınızın ucu ile başparmağınızın ucu birbirine dokunurken, diğer parmaklarınız
düz durur. Orta, yüzük ve serçe parmaklar doğanın üç halini simgeler. Bunlar erdemlilik, ihtiras ve cehalet halidir. Bu üç halin aşılması kişisel bilincin cehaletten bilgiye ulaşmasını sağlar.
Amaç: Bu mudra, metabolizmayı ve aynı zamanda da uyku düzeninizi denetleyen hipofiz bezini uyarır. Başparmak ucunda hipofiz ve endokrin bezlerinin merkezleri vardır. Parmaklarınızı bastırdığınız zaman, bu iki bezin bulunduğu merkezleri aktifleştirirsiniz.
Gyan hafızanızı artırmaya yardımcı olurken, uykusuzluk sorunuza çare olur. Düzenli yapıldığında zihinsel hastalıklara iyi gelir. Bu hareketi istediğiniz zaman yapabilirsiniz.
Ancak parmağa baskı uygulanmamalıdır. Baskı, zihninizin huzursuz ve sabit olmadığı anlamına gelir. İlk zamanlarda çabuk yorulursunuz fakat zamanla rahatsızlık hissi yok olur. Zihniniz ve ruhunuz sakinleşerek yenilenir. 5 dakika ile başlayabilir, aşamalı şekilde bu süre arttırabilirsiniz.
Afet Orşin Coşkun
Yoga Eğitmeni
